Bức ảnh sao hỏa được chụp từ tàu Viking của NASA phóng lên năm 1975Sao Hỏa được coi là "Ngôi sao lửa" đối với những nhà thiên văn học cổ Trung Hoa và các nhà khoa học đang đau đầu với những câu hỏi liên quan đến Hành tinh đỏ. Thậm chí sau khi hàng tá các tàu vũ trụ đã được đưa lên Sao Hỏa, vẫn tồn tại nhiều điều chưa biết về thế giới đó. Đây là 1 số trong những bí ẩn lớn nhất chưa được chúng ta khám phá về Sao Hỏa.
Tại sao Sao Hỏa có đến 2 bộ mặt?
Bản quyền: ESA/DLR/FU Berlin (G. Neukum)Các nhà khoa học lấy làm khó hiểu về sự khác nhau giữa 2 phía bề mặt của sao hỏa trong nhiều thập kỷ. Bán cầu Bắc của hành tinh này thì nhẵn và thấp- đấy là 1 trong số những bề mặt phẳng và nhẵn nhất trong hệ mặt trời, có khả năng được tạo ra bởi nước đã từng chảy qua bề mặt sao hỏa.
Trong khi đó, nửa nam của bề mặt sao hỏa thô và bị va đập nặng nề, và cao khoảng 2,5 đến 5 dặm( 4-8 km) so với lưu vực miền bắc. Các bằng chứng gần đây cho thấy có sự chênh lệch lớn thấy rõ giữa 2 nửa bắc nam của hành tinh này, gây ra bởi những khối đá khổng lồ từ không gian va vào sao hỏa cách đây rất lâu.
Đâu là nguồn khí Metan trên Sao Hỏa?
Bản quyền: ESAKhí metan-phân tử hữu cơ đơn giản nhất- đã được phát hiện lần đầu tiên trong bầu khí quyển sao Hỏa do tàu vũ trụ Mars Express của Cơ quan Vũ trụ châu Âu vào năm 2003. Trên Trái Đất, nhiều khí metan trong khí quyển được tạo ra bởi sự sống như là thức ăn được tiêu hóa bởi gia súc. Khí metan được nghi vấn là chỉ ổn định trong bầu khí quyển sao Hỏa khoảng 300 năm, vì vậy có điều gì đã tạo ra loại khí này gần đây. Tuy nhiên, có những cách để sản xuất khí mê-tan mà không có sự sống, chẳng hạn như hoạt động núi lửa. Tàu vũ trụ ExoMars của ESA lên kế hoạch cho cuộc phóng tàu vào năm 2016 sẽ nghiên cứu thành phần hóa học của bầu khí quyển của sao Hỏa để tìm hiểu thêm về khí mê-tan này.
Nước ở dạng lỏng có còn chảy trên bề mặt sao hỏa hiện nay không?
Bản quyền: NASA/JPL-Caltech/Univ. of ArizonaMặc dù có một lượng lớn các bằng chứng cho thấy rằng nước ở dạng lỏng đã từng chảy trên bề mặt của sao Hỏa, nó vẫn là một câu hỏi mở như có hay không các dòng chảy đôi khi chảy trên bề mặt của hành tinh đỏ hiện nay. Áp suất khí quyển của hành tinh này là quá thấp, vào khoảng 1/100 so với trái đất, nên nước ở dạng lỏng khó tồn tại trên bề mặt. Tuy nhiên, những đường tối và hẹp được nhìn thấy trên sườn núi trên sao Hỏa gợi ý rằng nước mặn có thể chảy xuống mỗi mùa xuân.
Liệu có đại dương trên Sao Hỏa không?
Bản quyền: G. Di AchilleNhiều nhiệm vụ đến sao Hỏa đã tiết lộ một loạt các đặc điểm trên hành tinh đỏ cho thấy nó đã từng ấm đủ để nước dạng lỏng chảy trên bề mặt của nó. Những đặ điểm này bao gồm những thứ có vẻ như đại dương rộng lớn, mạng lưới thung lũng, đồng bằng châu thổ sông và khoáng chất cần nước để tạo thành.
Tuy nhiên, các mô hình hiện tại của khí hậu đầu của sao Hỏa không thể giải thích nổi làm sao nhiệt độ ấm như vậy có thể tồn tại, vì mặt trời yếu hơn nhiều ở thời điểm đó, điều này dấy lên câu hỏi liệu có phải nhũng đặc điểm này có thể được tạo ra bởi gió hoặc bằng các cơ chế khác. Tuy nhiên, có bằng chứng cho thấy sao Hỏa cổ đại đã đủ ấm để nước dạng lỏng ở trên ít nhất một phía trên bề mặt của nó. Các phát hiện khác gợi ý rằng sao Hỏa trước đây đã từng lạnh và ẩm ướt, không phải lạnh và khô cũng không phải ấm áp và ẩm ướt, như những tranh luận.
Có sự sống trên Sao Hỏa không?
Bản quyền: NASA/JPL/CornellTàu vũ trụ đầu tiên hạ cánh thành công trên sao Hỏa, Viking của NASA 1, bắt đầu một bí ẩn mà vẫn còn mâu thuẫn chưa được giải quyết: Có bằng chứng về sự sống trên sao Hỏa không? Viking là đại diện đầu tiên và cho đến nay chỉ cố gắng để tìm kiếm sự sống trên sao Hỏa, và kết quả của nó vẫn đang được tranh luận sôi nổi đến hôm nay. Viking đã phát hiện phân tử hữu cơ như methyl chloride và dichloromethane. Tuy nhiên, các hợp chất này đã được bác bỏ và coi như là sự ô nhiễm trên mặt đất - bởi vì đó là các chất lỏng làm sạch được sử dụng để chuẩn bị cho tàu vũ trụ khi nó vẫn còn trên trái đất.
Bề mặt của sao Hỏa là rất khắc nghiệt với sự sống như chúng ta biết, trong điều kiện lạnh, bức xạ, cực kỳ khô cằn và các yếu tố khác. Tuy nhiên, có rất nhiều ví dụ về hình thái sự sống còn tồn tại trong môi trường khắc nghiệt trên Trái đất, chẳng hạn như, đất khô lạnh của Thung lũng khô Nam Cực và siêu khô hạn sa mạc Atacama ở Chile.
Có cuộc sống ở hầu như bất cứ nơi nào có nước lỏng trên trái đất, và khả năng đã từng có đại dương trên sao Hỏa khiến nhiều người tự hỏi, liệu cuộc sống có từng phát triển trên sao Hỏa, và nếu như vậy, liệu nó có thể còn tồn tại. Trả lời những câu hỏi này có thể giúp làm sáng tỏ về cuộc sống nói chung có thể hoặc không thể tồn tại trong phần còn lại của vũ trụ.
Liệu cuộc sống trên Trái Đất có thể bắt nguồn từ Sao Hỏa?
Bản quyền: NASA/JPLThiên thạch được phát hiện ở Nam Cực đến từ sao Hỏa - bị bắn khỏi hành tinh đỏ do tác động của vũ trụ - có cấu trúc tương tự như cái đã được tạo bởi các vi khuẩn trên trái đất. Mặc dù nhiều nghiên cứu kể từ đó cho thấy hóa chất chứ không phải là sinh học là lời giải thích cho các cấu trúc này, cuộc tranh luận vẫn tiếp tục. Những phát hiện này nâng cao khả năng ngụ ý rằng cuộc sống trên Trái đất thực sự có nguồn gốc trên sao Hỏa cách đây rất lâu, được đem đến đây bởi các thiên thạch.
Con Người có thể sống trên Sao Hỏa không?
Bản quyền: ESA/IPMBĐể trả lời có hay không cuộc sống tồn tại trên sao Hỏa, con người thực sự có thể phải đi tới đó và tìm hiểu.
Kế hoạch của NASA năm 1969 là có một sứ mệnh sao Hỏa của con người vào năm 1981 và một cơ sở thường trú của sao Hỏa vào năm 1988. Tuy nhiên, chuyến đi liên hành tinh của con người đặt ra những thách thức nhất định về khoa học và công nghệ. Con người sẽ phải đối phó với sự khắc nghiệt của việc du hành - các vấn đề thực phẩm, nước và oxy, tác hại của tình trạng không trọng lượng, mối nguy hiểm tiềm tàng như lửa và bức xạ và thực tế rằng bất kỳ nhà du hành vũ trụ trong điều kiện như vậy sẽ cách xa sự giúp đỡ hàng triệu dặm và bị cô lập trong điều kiện đó hàng năm cùng 1 lúc. Hạ cánh, làm việc, sinh sống trên một hành tinh khác và trở về từ nó sẽ đem lại một loạt các thách thức khác nữa.
Tuy nhiên, các nhà du hành vũ trụ dường như vẫn mong muốn tìm hiểu. Ví dụ, năm nay sáu người tình nguyện đã sống trong một tàu vũ trụ giả định trong gần một năm rưỡi trong các dự án gọi là Mars500, mô phỏng chuyến bay vũ trụ dài nhất từng được thực hiện, nhằm tái tạo một sứ mệnh chuyến đi có người lái lên sao Hỏa từ đầu đến cuối. Thậm chí còn có rất nhiều tình nguyện viên cho một chuyến đi một chiều đến hành tinh Đỏ. Vi khuẩn ăn đá tý hon có thể khai thác nguồn tài nguyên quý giá ngoài trái đất từ sao Hỏa và mở đường cho thuộc địa đầu tiên của con người, và nông dân có thể trồng hoa màu trên bề mặt của nó. Bí ẩn là liệu con người sẽ đi đến sao Hỏa hay không sẽ chỉ còn chủ yếu là liệu có sức mạnh đủ để thuyết phục con người đến đó.
Carneycat - HAS
Theo space.com